Naast de vermijdende hechtingsstijl en de angstige, ook wel bekend als bindingsangst en verlatingsangst, is er een derde variant van onveilige hechtingsstijl, namelijk de gedesorganiseerd hechting. Hier komen karakteristieken van zowel de vermijdende hechtingsstijl als de angstige samen. Je zult dan afhankelijk van de individuele situatie, de omstandigheden en de gemoedstoestand reageren, hetzij op een manier om nabijheid te vinden, hetzij op een manier die afstand creëert tussen jou en de ander.
De ontwikkeling van een hechtingsstijl vindt plaats in de eerste anderhalf jaar van ons leven. Omdat we die zo vroeg in ons leven vormen, hebben we geen actieve herinneringen van deze ontwikkelingsfase en hebben we er ook geen controle over. Daarvoor is de manier waarop we ons hechten onbewust en automatisch.
In de eerste 18 maanden van ons leven vindt de interactie vooral plaats met onze primaire verzorgers en hoe klein de baby ook is, het voelt veel aan. Een gedachte voor het ontwikkelen van een gedesorganiseerde hechtingsstijl is dat wanneer een primaire verzorger chaotisch, onzeker en angstig is, de baby dit gevoel overneemt. Hierdoor voelt het zich niet automatisch veilig in de nabijheid van de verzorger.
Een andere gedachte over het ontstaan van deze hechtingsstijl is dat de verzorger ingaat op de behoeften van de baby zoals het is aangeleerd van generatie op generatie in plaats van zich aan te passen aan hetgeen de baby op dat moment vraagt, waardoor er een verstoring komt in de verbinding tussen verzorger en baby. Bijvoorbeeld dat er geen reactie komt op het huilen omdat het nog geen tijd is om te voeden. De baby leert dan niet dat bepaald gedrag (huilen) een bepaalde uitkomst heeft (aandacht van verzorger). De baby zal dan strategieën toepassen om de verzorger emotioneel verbonden te houden en leert hier dat het ‘iets’ moet doen om aandacht te krijgen en voorzien worden in de behoeften, dat het niet automatisch gaat. In extreme omstandigheden kan de veiligheid van de baby in het geding komen door agressief of abusief gedrag van de ouder, wat uiteraard een schending is van de algehele veiligheid (emotioneel en fysiek).
Bovenstaande gedragingen creëren op den duur een innerlijk conflict omdat het kind bij de primaire verzorger veiligheid zoekt, maar gelijktijdig het ook voor angst of stress kan zorgen. Het voelt zich machteloos. Het kind wordt hyperalert op de signalen van de buitenwereld, omdat het niet per definitie veiligheid biedt. De focus is dan naar buiten gericht: wat doet de ander? Wat voelt de ander?
In het volwassen leven uit zich deze hechtingsstijl door een afwisseling van aantrekken en afstoten. Zo kan het zijn dat je in de ene situatie heel afhankelijk en vasthoudend bent, vooral bang bent dat een ander zal vertrekken. En in een andere situatie je juist afkeurend en onverschillig reageert waardoor er afstand komt. Doordat je zo wisselend reageert is het ook lastiger om jezelf goed te begrijpen: wat je wilt en wat jouw behoeften zijn. Dit kan resulteren in moeilijk beslissingen nemen, lastig doelen nastreven in het leven en een gevoel van hulpeloosheid.
In intieme relaties is er een verlangen naar liefde, maar gelijktijdig is er ook angst voor afwijzing. De grootste angst is dat een persoon die je vertrouwt, je zal kwetsen. Hierdoor reageer je chaotisch en afwisselend, de ander weet niet goed wat ie aan je heeft. De ene keer zoek je affectie en goedkeuring, terwijl je de andere keer wantrouwend en afstandelijk bent.
Een partner kan het niet snel goed doen, want er zit een diepgewortelde overtuiging in jou dat je liefde niet
waard bent. Daarvoor stel je je moeilijk open, vertrouwend en kwetsbaar op. De intimiteit waarnaar je verlangt kan niet tot stand komen. Diep van binnen geloof je dat jouw partner je zal afwijzen en verlaten. Je bent dan op je hoede voor allerlei signalen die hierop wijzen.
Zoals bij de andere onveilige hechtingsstijlen is er geduld, doorzettingsvermogen en tijd nodig om de band te herstellen. De band met jezelf, dat is de belangrijkste relatie! De focus moet weer naar binnen, wat wil ik? Wat voel ik? Wat zijn mijn behoeften? Het gevoel van veiligheid en vertrouwen in jezelf vinden, opbouwen en versterken. Daarnaast is het belangrijk om de belemmerende overtuigingen aan te pakken. Het is helpend en helend om te begrijpen waar bepaalde trekken hun oorsprong vinden zodat je technieken kunt aanleren om niet te reageren vanuit impuls, vanuit angst.