Het Twaalf Stappen Programma is ontworpen om mensen die zijn opgegroeid in disfunctionele gezinnen te helpen herstellen van diepgewortelde patronen en pijn. De Laundry List, een verzameling van 14 kenmerken, dient als een spiegel die inzicht geeft in gedragingen en overtuigingen die vaak voortkomen uit deze achtergrond. In deze blog bespreken dit kenmerk:
“We hebben de neiging om te reageren in plaats van bewust uit onszelf te handelen.”
Wat betekent dit?
Dit kenmerk wijst op een manier van leven die wordt gekenmerkt door constante reactiviteit in plaats van proactieve keuzes. Voor veel volwassen kinderen uit disfunctionele gezinnen voelt het alsof ze geen controle hebben over hun leven. Ze reageren op situaties op basis van instincten en overlevingsmechanismen die in hun jeugd zijn ontwikkeld, vaak zonder na te denken over wat ze écht willen of nodig hebben. Het is ze immers nooit gevraagd!
Denk aan situaties waarin je je plotseling overweldigd, boos of angstig voelt en automatisch reageert, zonder te begrijpen waarom. Dit patroon komt voort uit een verleden waarin chaos, onvoorspelbaarheid, of emotionele verwaarlozing de norm waren.
Waarom gebeurt dit?
In disfunctionele gezinnen leren kinderen vaak om zich aan te passen aan de grillen van hun omgeving. Wanneer emoties of situaties onvoorspelbaar zijn, wordt het kind hyperalert en leert het om voortdurend te reageren op dreiging, in plaats van te handelen vanuit rust of controle. Het gezin van herkomst vormt een bron van onveiligheid. Reactiviteit wordt een manier om conflicten te vermijden of situaties te de-escaleren, zelfs als dit ten koste gaat van hun eigen behoeften. Het is een overlevingsmechanisme. Door het ontbreken van gezonde rolmodellen weten volwassen kinderen vaak niet hoe ze proactieve keuzes kunnen maken of opkomen voor zichzelf. In volwassenheid kan dit leiden tot een gevoel van machteloosheid en het idee dat het leven “gebeurt” zonder dat je er grip op hebt.
Het kan nuttig zijn om jezelf af te vragen:
• Reageer ik vaak impulsief op situaties, zonder na te denken over de gevolgen?
• Voel ik me regelmatig slachtoffer van mijn omstandigheden?
• Vind ik het moeilijk om prioriteiten te stellen of een plan te maken voor mijn toekomst?
Veel lotgenoten voelen zich alsof ze constant aan het “overleven” zijn in plaats van werkelijk te leven. In herstel breng je patronen in kaart wanneer je merkt dat je reactief bent. Je leert je triggers te identificeren, waardoor je meer grip kunt krijgen op je reacties. Mede door pauzes in te lassen leer je meer bewust te zien wat er gebeurt en een keuze te maken over hoe jij wilt handelen. Ook leer je dat veel reactieve patronen ontstaan doordat je probeert te voldoen aan de verwachtingen van anderen. Door duidelijke grenzen te stellen, geef je jezelf de ruimte om na te denken voordat je handelt.
Leven in vrijheid
Je wordt uitgenodigd om de macht over je leven terug te nemen. Het betekent dat je leert stoppen met leven in “overlevingsmodus” en begint te handelen vanuit een plek van intentie en eigenwaarde. Dit kan voelen als een enorme stap, maar het Twaalf Stappen Programma biedt een veilige en ondersteunende structuur om dit proces te begeleiden. Wanneer je leert handelen in plaats van reageren, open je de deur naar een leven waarin jij aan het roer staat – een leven dat wordt geleid door jouw waarden, dromen en keuzes.
Art by Shawna Erback (Bron: Internet)